امکان سنجی استفاده از روش های تصمیم گیری چندشاخصه جبرانی در اولویت بندی سناریوهای مدیریتی حوزه آبخیز چهل چای استان گلستان
نویسندگان
چکیده
تصمیمگیری برای مدیریت یکپارچه حوزهآبخیز به دلیل وجود معیارها و شاخصهای متعدد تصمیمگیری مسائل پیچیدهایی هستند. برای دسترسی به یک هدف مشخص راهحلهای مختلفی وجود دارد که هر یک ارجحیتهای مختلفی را برای مسائل مختلف همچون فیزیکی، زیست محیطی، اقتصادی- اجتماعی، سیاسی تامین مینمایند. این الزامات طبعا موجب استفاده از روش تصمیمگیری چند معیاره میشود که هدف آن انتخاب یک گزینه از بین گزینههای موجود مد نظر است. حل مسائل تصمیمگیری چند معیاره دارای پیچیدگی است، بهویژه آنکه اغلب معیارهای مزبور با یکدیگر تضاد داشته، افزایش مطلوبیت یکی میتواند باعث کاهش مطلوبیت دیگری شود. بدین منظور در این تحقیق در یک مورد خاص (اولویتبندی سناریوهای مدیریتی پیشنهادی آبخیز چهلچای استان گلستان)، به بررسی میزان تفاوت جوابهای حاصله بر اثر تغییر در نوع تکنیکهای تصمیمگیری چند شاخصه جبرانی و روشهای متفاوت وزندهی پرداخته شده است. در مطالعه حاضر شاخصهای حاصل از چهار ملاک فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی استفاده شده است. به منظور اولویتبندی سناریوهای مدیریتی پیشنهادی از تکنیکهای topsis، saw، تخصیصخطی و vikor، همراه با دو روش متفاوت وزندهی(کمی و کیفی) استفاده شده است. در نهایت برای تلفیق رتبه تکنیکهای پیشنهادی از روشهای بردا و کپلند استفاده شده است. با توجه به نتایج بدست آمده از اولویتبندی سناریوها در کلیه روشهای پیشنهادی، سناریو یک (حفظ شرایط موجود) در آخرین اولویت قرار گرفته است. همچنین سناریوهایی که در ترکیب آنها فعالیت احداث باغ وجود دارد، در اولویتهای ابتدایی و سناریوهایی که در ترکیب آنها فعالیتهای اگروفارستری و جنگلکاری وجود دارد، اولویتهای انتهایی را به خود اختصاص دادهاند. لذا با توجه به این نتایج احداثباغ در این حوضه یک فعالیت مهم تلقی میشود که باید توجه ویژهای به آن شود و فعالیتهای دیگر در اولویتهای بعدی قرار میگیرند. همچنین میتوان گفت میزان وزن اختصاص یافته به شاخصها در اولویتبندی سناریوها تاثیر به سزایی دارد، بنابراین برای محاسبه و استخراج اوزان باید اهمیت و دقت بیشتری را مد نظر قرار داد. نتایج حاصل از تلفیق رتبه تکنیکهای پیشنهادی نیز با استفاده از دو شیوه متفاوت وزندهی بیشترین همخوانی را با روش vikor دارد، بنابراین این روش میتواند به عنوان یک تکنیک مناسب در اولویتبندی سناریوها مورد استفاده قرار گیرد.
منابع مشابه
امکان سنجی استفاده از روشهای تصمیمگیری چندشاخصه جبرانی در اولویتبندی سناریوهای مدیریتی حوزه آبخیز چهلچای استان گلستان
تصمیمگیری برای مدیریت یکپارچه حوزهآبخیز به دلیل وجود معیارها و شاخصهای متعدد تصمیمگیری مسائل پیچیدهایی هستند. برای دسترسی به یک هدف مشخص راهحلهای مختلفی وجود دارد که هر یک ارجحیتهای مختلفی را برای مسائل مختلف همچون فیزیکی، زیست محیطی، اقتصادی- اجتماعی، سیاسی تامین مینمایند. این الزامات طبعا موجب استفاده از روش تصمیمگیری چند معیاره میشود که هدف آن انتخاب یک گزینه از بین گزینههای موجو...
متن کاملبررسی شاخص های مورفومتری در حوزه آبخیز چهل چای استان گلستان با استفاده از GIS
حوضه آبخیز پهنهای است که تمامی رواناب ناشی از بارش باران و ذوب برف در آن پهنه، توسط یک رودخانه دریافت میشود. شناخت خصوصیات فیزیکی حوضه آبخیز از اولین گام‌هایی است که در بررسی مورفولوژیکی و هیدرولوژیکی مانند فرسایش و رسوب، مطالعه سیلاب و توسعه منابع آب و دیگر مسائل حوضه ضرورت دارد. بحث پارامترهای ژئومورفولوژیکی به دلیل تأثیری که در نفوذ رواناب دارند بسیار حائز اهمیت هست. هدف از این مطالعه، معر...
متن کاملمقایسه روش های تصمیم گیری چندشاخصه ای گروهی فازی در اولویت بندی پروژه های انتقال آب
منابع آبی، بنیان اصلی توسعه پایدار کشورهاست. توزیع غیریکنواخت مکانی و زمانی منابع آب، یکی از عوامل کمبود آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد که انتقال آب بین‌حوضه‌ای به‌عنوان یک راه‌حل برای رفع این مشکل مطرح میشود. به علت تعدّد پروژه‌های قابل اجرا و هزینه زیاد اجرای همزمان آنها، ترتیب اجرای این پروژه‌ها اهمیت می‌یابد. بنابراین یکی از مسائل مهم مطرح در مدیریت منابع آب، اولویتبندی پروژه‌هاست. تصم...
متن کاملبررسی شاخص های مورفومتری در حوزه آبخیز چهل چای استان گلستان با استفاده از gis
حوضه آبخیز پهنهای است که تمامی رواناب ناشی از بارش باران و ذوب برف در آن پهنه، توسط یک رودخانه دریافت می شود. شناخت خصوصیات فیزیکی حوضه آبخیز از اولین گام هایی است که در بررسی مورفولوژیکی و هیدرولوژیکی مانند فرسایش و رسوب، مطالعه سیلاب و توسعه منابع آب و دیگر مسائل حوضه ضرورت دارد. بحث پارامترهای ژئومورفولوژیکی به دلیل تأثیری که در نفوذ رواناب دارند بسیار حائز اهمیت هست. هدف از این مطالعه، معر...
متن کاملامکان سنجی استفاده از سامانه های پشتیبان تصمیم در مدیریت مشارکتی آبخیزها از دیدگاه گروه های مختلف ذینفع (مطالعه موردی: آبخیز چهل چای استان گلستان)
مدیریت منابع طبیعی از چالش های مهم در اکثر کشورهای در حال توسعه می باشد که توجه خاص به ذینفعان و به کارگیری شیوهای نوین را می طلبد. در این راستا، باید به ذینفعان اجازه داده شود به صورت فعالانه در فرایند تصمیم گیری دخالت کنند و نظرات خود را در کلیه مراحل تصمیم گیری اظهار نمایند. سامانه های پشتیبانی تصمیم در مدیریت منابع محیطی تسهیل کننده این فرایند است. برای موفقیت استفاده از این نوع سامانه ها ب...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهش های آبخیزداریجلد ۲۷، شماره ۴، صفحات ۶۷-۷۹
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023